วัดช้างกวนข้าวทิพย์ ข้าวมธุปายาส ถวายเป็นพุทธบูชา วันวิสาขบูชา

วัดช้างสืบสานประเพณีครั้งพุทธกาล

พิธีกวนข้าวทิพย์ (ข้าวมธุปายาส)

ถวายเป็นพุทธบชา เนื่องในวันวิสาขบูชา

เมื่อวันอังคารที่ 21 พฤษภาคม 2567 เวลา 09.00 น.ที่วัดนาควชัรโสภณ (วัดช้าง) พระอารามหลวง เมืองกำแพงเพชร พระครูวัชระวรธรรม (จตุรงค์ ติสโร) เจ้าอาวาสวัดนาควัชรโสภณ พระอารามหลวง (วัดช้าง) ตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร ประธานฝ่ายสงฆ์ นางสาวพชรพรรณ ชุ่มเปี่ยม นักวิชาการชำนาญพิเศษ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดกำแพงเชร ประธานฝ่ายฆราวาส ร่วมพระภิกษุสงฆ์ สามเณร นักเรียน นักศึกษาพุทธศาสนิกชนชาวจังหวัดกำแพงเพชร เข้าร่วมในพิธี

ประเพณีกวนข้าวทิพย์ เป็นประเพณีที่สืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยพุทธกาลก่อนที่สัมมาสัมพุทธเจ้าจะตรัสรู้ โดยนางสุชาดา ธิดาของเศรษฐีหมู่บ้านเสนานิคม ได้นำอาหารซึ่งกวนด้วยข้าวมธุปายาส ไปบวงสรวงเทพยดาที่ใต้ต้นนิโครธ ในวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ได้พบพระพุทธองค์ ประทับอยู่ใต้ต้นนิโครธเข้าใจว่าเป็นเทพยดา จึงได้ข้าวมธุปายาสไปถวาย เมื่อพระพุทธองค์ทรงเสวยเสร็จแล้ว ได้ทรงนำถาดทองที่ใส่ข้าวมธุปายาสนั้นไปลอยน้ำ และทรงอธิฐานว่า ถ้าหากพระองค์จะได้ตรัสรู้ก็ขอให้ถาดทองนั้นลอยทวนน้ำขึ้นไป เมื่อพระองค์ทรงวางถาดลงในน้ำ ก็ปรากฏว่า ถาดทองลอยทวนน้ำขึ้นเหนือน้ำดังคำอธิฐาน ซึ่งพระองค์ทรงถือว่าภัตตาหารมื้อนั้นได้มีส่วนทำให้พระองค์ได้สำเร็จและตรัสรู้อริยสัจ 4 ได้

พิธีกวนข้าวทิพย์ เริ่มต้นด้วยพิธีพราหมณ์ ตั้งบายศรีบวงสรวงเทพยดาเครื่องประกอบในการตั้งบายศรี มีไตรจีวร 1 ชุด และถาดใส่อาหารมีข้าว ไข่ ขนมต้มแดง ขนมต้มขาว และผลไม้ พราหมณ์สวดชุมนุมเทวดา แล้วเริ่มพิธีกวนข้าวทิพย์ โดยการนำเอาข้าวที่ยังเป็นน้ำนม (ข้าวที่เพิ่งออกรวงใหม่ ที่เมล็ดยังเป็นแป้ง นำมาเอาเปลือกออก) สิ่งของเครื่องปรุงข้าวทิพย์ คือมงคล 9 สิ่ง ได้แก่ นม เนย ถั่ว งา น้ำอ้อย น้ำตาล น้ำผึ้ง และผลไม้ต่างๆ ใส่ร่วมกันลงไป แล้วกวนให้ข้าวสุกจนเหนียว การกวนข้าวทิพย์นี้จะต้องใช้สาวพรหมจารี นุ่งขาวห่มขาวอย่างน้อย 4 คน เป็นผู้กวน ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ทายก ทายิกา จะช่วยกันปั้นข้าวทิพย์เป็นก้อนๆ ถวายแด่พระภิกษุภายในวัด และจัดแบ่งไปถวายพระภิกษุตามวัดต่างๆ ที่อยู่ใกล้เคียง ที่เหลือแจกจ่ายให้แก่ประชาชนที่ไปร่วมทำบุญในวันนั้น เพื่อเป็นการให้ทาน ขอรับกระผม

ประเพณีการกวนข้าวมธุปายาส ที่ชาวบ้านทั่วไปเรียกกันว่า “ข้าวทิพย์” ที่วัดนาควชัรโสภณ เมืองกำแพงเพชร นั้นมีมานานหลายปีแล้ว โดยจะทำเป็นประจำทุกๆ ปีในวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 6 และจะนำ ไปถวายพระในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6

พระครูวัชรวรธรรม เจ้าอาวาส วัดนาคโสภณ พระอารามหลวง (วัดช้าง)ได้กล่าวถึงกิจกรรมในวันวิสาขบูชาเนื่องด้วยเป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ได้ประกอบพิธีกวนข้าวข้าวมธุปายาส (ข้าวทิพย์) ทางวัดนาควัชรโสภณเชิญชวนศรัทธาญาติโยมทั้งใกล้และไกล เพื่อร่วมอนุโมทนาบุญและขอชื่นชมในพลังแห่งความสามัคคีกับทางคณะสายแรงศรัทธาทุกด้านและทุกฝ่ายที่ได้เข้ามาช่วยให้กิจกรรมงานพิธีครั้งนี้ ขับเคลื่อนไปด้วยดี ต้องขออนุโมทนาบุญกับเจ้าภาพที่ได้อนุเคราะห์เป็นวัตถุสิ่งของหรือจะจตุปัจจัยเพื่อนำมาร่วมพิธีในการกวนข้าวมธุปายาท (ข้าวทิพย์)เนื่องในวันวิสาขบูชาครั้งนี้ขออนุโมทนาบุญกับทุกๆท่านสาธุ ☀️By Mickysun