“นายกชัยวัฒน์” รับรางวัลบริหารศาลเจ้าหลักเมืองดีเด่น ปีที่ 13

รางวัลบริหารศาลเจ้าหลักเมืองดีเด่น ปีที่ 13

ศาลหลักเมือง คือสถานที่ศักดิ์สิทธิ์อันเป็นที่ตั้งของหลักเมือง ซึ่งตามธรรมเนียมพิธีของศาสนาพราหมณ์,ศาสนาพื้นบ้านแบบจีนหรือลัทธิเต๋าว่า ก่อนที่จะสร้างเมืองจะต้องทำพิธียกเสาหลักเมืองในที่อันเป็นชัยภูมิสำคัญ เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านเมืองที่จะสร้างขึ้น ศาลหลักเมืองในประเทศไทยส่วนใหญ่ทำจากไม้มงคล เช่น ชัยพฤกษ์ ราชพฤกษ์ ในลักษณะเสา ปลายยอดเป็นดอกบัวตูม หรือหน้าเทวดา หรืออาจเป็นหลักหินโบราณ ใบเสมาโบราณ ที่พบในพื้นที่นั้นๆ ตัวศาลส่วนใหญ่เป็นศาลาจตุรมุขทรงไทย มีประตูทั้งสี่ด้าน ยอดอาจเป็นแบบปรางค์ แบบปราสาท แบบมณฑป หรือเป็นศาลเจ้าแบบจีน ตามศรัทธาการก่อสร้างในพื้นที่นั้น บางพื้นที่อาจพบร่วมกันทั้งเสาหลักเมือง และศาลเจ้าแบบจีน ซึ่งมักมีองค์ประธานศาลเจ้าเป็นเทวรูปไม้หรือศิลา เรียกว่า เจ้าพ่อหลักเมือง หรือเจ้าแม่หลักเมือง สถานที่ตั้งส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่ชุมชนเมืองเก่า อาจเป็นตัวจังหวัด หน้าศาลากลางจังหวัด ในประเทศไทยจังหวัดส่วนใหญ่มีศาลหลักเมือง บางอำเภอก็มีศาลหลักเมือง ซึ่งยังคงเรียกว่า ศาลหลักเมืองเนื่องจากบางอำเภอก็เป็นเมืองเก่า ก่อนถูกลดฐานะลงเป็นอำเภอในปัจจุบัน ตามชุมชนเล็กๆ อื่นๆ ก็อาจมีศาลประจำชุมชนเหมือนกัน แต่จะเรียกเป็นศาลหรือเจ้าที่ประจำหมู่บ้าน ชุมชน (วิกิพิเดีย สารานุกรมเสรี)

ศาลหลักเมืองกำแพงเพชร เป็นศาลที่เก่าแก่มานานกว่า ๗๐๐ ปี เชื่อกันว่าพระเจ้าวรมันต์(เหม่) ผู้เรืองอำนาจเป็นผู้ก่อสร้างขึ้น ทำด้วยศิลาแลงรูปกลม ยาวประมาณ ๒ เมตร ผังโผล่พื้นมาประมาณ ๑ เมตร ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ศาลหลักเมืองกำแพงเพชร เป็นศาลที่เก่าแก่มานานกว่า ๗๐๐ ปี เชื่อกันว่าพระเจ้าวรมันต์(เหม่) ผู้เรืองอำนาจเป็นผู้ก่อสร้างขึ้น ทำด้วยศิลาแลงรูปกลม ยาวประมาณ ๒ เมตร ผังโผล่พื้นมาประมาณ ๑ เมตร

มีรูปเศียรเทพารักษ์อยู่บนยอดศิลาแลง ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังคาศาลได้พังลงมาทับเสาหลักเมืองและเศียรเทพารักษ์ หลังจากนั้นก็อยู่ในสภาพรกร้างมานานและเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๒๗ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมารเสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ประกอบพิธีเจิมเสาหลักเมือง เมื่อวันที่ ๑๖ เมษายน พ.ศ.๒๕๒๗และมีพิธีเชิญเสาหลักเมืองและเศียรเทพารักษ์ขึ้นศาล เมื่อวันที่ ๕ พฤษภาคม ๒๕๒๗ ต่อมาช่างผู้เชี่ยวชาญจากสำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากรกระทรวงวัฒนธรรมได้สำรวจความเสียหายเสาหลักเมืองเดิมและนำไปบูรณเพื่ออนุรักษ์เสาหลักเมืองเดิมพร้อมกันนี้ได้จัดทำเสาหลักเมืองจำลองใหม่ โดยทำจากไม้สักทองมีขนาดความสูงจากพื้นเสา ๒.๒๙ เมตร ความกว้างของฐานขนาด ๖๔ เซนติเมตร โดยได้อัญเชิญเสาหลักเมืองจำลองที่ได้ผ่านการทำพิธีจากกรมศิลปากรมาวางไว้เพื่อให้ประชาชนได้สักการบูชา ณ ศาลารายชื่อผู้จัดสร้างศาลหลักเมือง เมื่อวันที่ ๒๖ มีนาคม ๒๕๕๑ ซึ่งประชาชนจำนวนมากจะมาชุมนุมพร้อมกันที่ศาลหลักเมืองกำแพงเพชร มักเรียกประชาชนที่มาร่วมกันว่า “ลูกช้าง”ทุกคนที่มาชุมนุมกันจะบนบานศาลกล่าวขอพรต่างๆ และพวกที่ยังไม่ได้แก้บนจะแก้บนให้เสร็จสิ้นในวันนี้ นอกจากนี้ พรามหม์จะทำพิธีบวงสรวงประจำปี เสร็จแล้วทำพิธีสรงน้ำเจ้าพ่อหลักเมืองและนิมนต์พระสงฆ์มาถวายภัตราหารเพลด้วย ศาลหลักเมืองกำแพงเพชร หรือ ศาลเจ้าพ่อหลักเมืองกำแพงเพชร ตั้งอยู่ที่ บริเวณวัดพระแก้ว ปากทางเข้าโรงเรียนกำแพงเพชรพิทยาคม ถนนสายกำแพงเพชร-สุโขทัย ผ่านหน้าศาล ชาวเมืองกำแพงเพชรและประชาชนทั่วไปให้ความนับถือเลื่อมใสศรัทธาอย่างมากและเป็นที่กล่าวขานถึงความศักดิ์สิทธิ์ ปัจจุบันขึ้นทะเบียนเป็นศาลเจ้าตามกฎเสนาบดีว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้า พ.ศ.๒๔๖๓ เมื่อวันที่ ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๒๘ และอยู่ในความดูแลของเทศบาลเมืองกำแพงเพชร (ท่องเที่ยวกำแพงเพชร)

เมื่อวันที่ 7 ธันวาคม พ.ศ.2563   นายธนาคม จงจิระ อธิบดีกรมการปกครองกระทรวงมหาดไทย เป็นประธานในพิธีมอบรางวัลศาลเจ้าบริหารงานดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2563 ณ โรงแรมเดอะทวินทาวเวอร์ แขวงรองเมือง เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร มอบรางวัลศาลเจ้าบริหารงานดีเด่นตามโครงการคัดเลือกศาลเจ้าบริหารงานดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2563ให้กับ นายชัยวัฒน  ศุภอรรถพานิช นายกเทศมนตรีเทศบาลเมืองกำแพงเพชร  ในนามผู้ปกครองศาลเจ้าหลักเมืองกำแพงเพชรพร้อมด้วย นางศศิธร ศิริพงษ์ รองปลัดเทศบาลเมืองกำแพงเพชร รักษาราชการแทนปลัดเทศบาลเมืองกำแพงเพชร ในนามผู้ตรวจตราสอดส่องศาลเจ้าหลักเมืองกำแพงเพชร

ทั้งนี้กรมการปกครอง มีหน้าที่ส่งเสริมสนับสนุนการบริหารงานศาลเจ้าที่ได้ขึ้นทะเบียนให้อยู่ในความดูแลของทางราชการ ตามกฎเสนาบดี ว่าด้วยที่กุศลสถานชนิดศาลเจ้า พระพุทธศักราช 2463 และกำกับดูแลการปฏิบัติ หน้าที่ของผู้จัดการปกครองศาลเจ้า ผู้ตรวจตราสอดส่องศาลเจ้า ให้เป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ คำสั่ง และหนังสือสั่งการที่เกี่ยวข้องเพื่อเป็นการส่งเสริมสนับสนุนการบริหารงานศาลเจ้า กรมการปกครองจึงได้จัดให้มีโครงการคัดเลือกศาลเจ้าบริหารงานดีเด่นเป็นประจำทุกปี โดยมีวัตถุประสงค์ ดังนี้

1 เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติผู้จัดกรปกครองศาลเจ้า และผู้ตรวจตรา

สอดส่องศาลเจ้า ตลอดจนคณะกรรมการศาลเจ้า ที่มีผลการบริหารงานดีเด่น

2 เพื่อส่งเสริมสนับสนุนการบริหารงานของศาลเจ้า

3 เพื่อให้ผู้แทนศาลเจ้าที่เข้ารับรางวัล ได้มีการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ซึ่งกันและกัน เพื่อนำไปปรับปรุงการบริหารงานศาลเจ้าให้เกิดการพัฒนายิ่ง ๆ ขึ้นไป

สำหรับโครงการคัดเลือกศาลเจ้าบริหารงานดีเด่นประจำปี พ.ศ. 2563 ได้ดำเนินการเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยมีศาลเจ้าได้รับรางวัลระดับ จังหวัด/กรุงเทพมหานคร จำนวน 45 ศาลเจ้า และในจำนวนนี้ มีศาลเจ้าที่ได้รับรางวัลระดับประเทศ จำนวน 15 ศาลเจ้า

ทั้งนี้ศาลเจ้าหลักเมืองกำแพงเพชร โดยการดูแลและบริหารงานของเทศบาลเมืองกำแพงเพชร ได้รับ สองรางวัล ได้แก่ รางวัลศาลเจ้าบริหารงานดีเด่นระดับจังหวัด และรางวัลศาลเจ้าบริหารงานดีเด่นระดับประเทศ ประเภทศาลเจ้าขนาดเล็ก ซึ่ง ศาลเจ้าหลักเมืองกำแพงเพชร ได้รับรางวัลต่อเนื่องเป็นปีที่ 13 แล้ว